Czy wskaźnik SIR (standardized incidence ratio) może zapobiec „gaszeniu pożarów” ?

Wskaźnik SIR (standardized incidence ratio) – jak go wykorzystać w diagnostyce?

Jeśli mamy rozpoznanie jednostki chorobowej, która jest związana ze statystycznie częstszym występowaniem  u takich chorych innych chorób, możemy podejrzewać je u naszego pacjenta   rozszerzyć diagnostykę o celowane badania w tym kierunku. Być może wykryje się dodatkowe choroby (nawet przy braku dolegliwości u pacjenta) w ich początkowym stadium (np. jeśli jest to choroba nowotworowa) i wyleczymy je skutecznie, zanim dojdzie do zmian nieodwracalnych. Będziemy mieli przewagę nad standardowym myśleniem lekarza – zastosujemy działania wyprzedzające, a nie tylko „gaszenie pożarów”!! Być może standardem powinno być stworzenie przez NFZ + ZUS tabel dla jednostek chorobowych dla wskaźnika  SIR ( i dla innych niż nowotwory  jednostek chorobowych)  obligowanie lekarzy do diagnostyki wyprzedzającej w przypadku rozpoznania jednej z figurujących tam jednostek chorobowych – korzyści dla pacjentów i dla państwa. Dla przykładu Niemcy wydają duże pieniądze na profilaktykę chorób u dzieci, bo wiedza, że im to się opłaca długofalowo.

Do takich wniosków zainspirował mnie artykuł „ Mukowiscydoza u dorosłych” w  „Medycyna po Dyplomie”  grudzień 2017 , str88-94 Hanna Winiarska, Szczepan Cofta (Poznań). W artykule w rozdziale „Choroby onkologiczne” podano, że „Mukowiscydoza wiąże się wyższą częstością występowania nowotworów złośliwych w porównaniu z populacja ogólną. Wskaźnik SIR (standardized incidence ratio) określa, że zapadalność na nowotwory zwiększa się 3,5 krotnie w porównaniu z populacją ogólną, u chorych po transplantacji nawet 17-krotnie”.

Chorzy na mukowiscydozę 5-krotnie częściej zapadają na nowotwory układu pokarmowego (rak jelita grubego, cienkiego, pęcherzyka żółciowego. Ponadto częściej występuje białaczka limfocytowa. Mutacja F508 wiąże się z większą zapadalnością na nowotwory jąder. Chorzy po przeszczepie płuca  mają zwiększone ryzyko raka przełyku w porównaniu do pacjentów z tą chorobą, ale bez przeszczepu.

Kłębczak – problem z operacją

W dniu 16.03.2013 (właśnie minęło 5 lat) -opisałem na moim blogu przypadek młodej pacjentki, u której rozpoznałem kłębczaka palca ręki prawej- wpis Glomangioma.

 

Schorzenie jest rzadkie. Diagnostyka jest dość trudna (rozstrzyga usg Doppler i rezonans magnetyczny w kontrastem, badanie hist-pat). Jednak to nie jedyny problem. Ostatnio rozmawiałem telefonicznie z siostra pacjentki z Zakopanego, u której postawiono ultrasonograficznie podobne rozpoznanie – zmiana znajduje się na stopie. Niestety nikt z regionalnych chirurgów ortopedów nie miał kontaktu z takim schorzeniem i nie podejmuję się operacji.

Dla poszukujących pomocy informuję, że skuteczny zabieg u mojej pacjentki wraz dokładną oceną histopatologiczną wykonano w 2013 roku w szpitalu Bródnowskim w Warszawie.

 

7-12-2021 Informacje dodatkowe

Czasem próba Hildreth’a pozwala podejrzewać kłębczaka

Technique

After assessing the mass for pain or tenderness, the patient is asked to elevate the affected limb and slowly inflate the cuff of a sphygmomanometer around it, while the examiner massages the limb to exsanguinate it. Hildreth’s sign is positive if the patient notes relief of the pain or tenderness while the cuff is inflated, and experiences sudden onset of pain in the mass when the pressure in the cuff is released.

Próba Love’a

Warto przeczytać artykuł w Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja
STUDIUM PRZYPADKU / CASE REPORT
Trudności w diagnostyce dolegliwości bólowych narządu ruchu spowodowanych kłębczakiem. Opis przypadków.  MEDSPORTPRESS, 2008; 1(6); Vol. 10, 82-89

Małgorzata Puchała, Jacek Kruczyński1, Jacenty Szukalski

Katedra i Klinika Ortopedii i Traumatologii Narządu Ruchu, Collegium Medicum im. L. Rydygiera, Bydgoszcz, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń

W klinicznym rozpoznaniu klębczaka wykorzystuje się 3 testy.

Pierwszym jest test Love‘a, w którym badany jest punktowy nacisk, co pozwala zlokalizować miejsce największej bolesności. Test ten był dodatni we wszystkich prezentowanych przypadkach.

Drugi to test Hildreth’a, polegający na wykonaniu testu Love’a po założeniu opaski uciskowej na podstawę badanego palca. Test jest dodatni, jeżeli pacjent nie odczuwa bólu. Był on przeprowadzony jedynie u chorej #4 i dał wynik pozytywny.

Trzecim testem jest badanie, czy ekspozycja na zimno wywołuje ból określonej okolicy. Tu wynik dodatni stwierdzono u chorych #3, #4 [1,2,3].
Testy te mają ograniczon¹ przydatność, gdyż nie są w 100% specyficzne. Ponadto test Hildretha może byæ przeprowadzony tylko w obrębie palców [1,2,3,5]